Lãng phí 9 tỷ cho bãi xử lý rác

Bãi chôn lấp rác Hương Phú (huyện Nam Đông, Thừa Thiên- Huế) được xây dựng với kinh phí gần 9 tỷ đồng không phát huy tác dụng do sự cẩu thả trong thiết kế và thi công.

Lãng phí tiền tỷ

Với diện tích hơn 1,3 ha, bãi chôn lấp rác Hương Phú được xây dựng ở thôn Phú Hòa, xã Hương Phú. Bãi chôn lấp được xây dựng với kinh phí hơn 8,9 tỷ đồng từ vốn ngân sách, do Ban đầu tư và xây dựng huyện Nam Đông làm chủ đầu tư với các hạng mục: Bãi chôn lấp rác rộng 6.500m2, công trình thoát nước, hệ thống đường giao thông. 

Với mục tiêu là nơi tập kết và xử lý rác trên địa bàn huyện Nam Đông, vào đầu năm 2013 đến nay, khi công trình được hoàn thành nhưng vẫn không phát huy được tác dụng do bãi chôn lấp rác bị nước ngầm ngập sâu, biến thành một hồ nước lớn. 

Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên - Huế cho phép tạm thời tập kết rác trên địa bàn huyện Nam Đông về bãi rác Thượng Nhật ở huyện này để thanh tra và xử lý sự cố sau khi xảy ra vụ việc trên. Tiếp đó, một tổ công tác nhằm tư vấn, hỗ trợ khắc phục sự cố bãi rác Hương Phú được tỉnh thành lập. Tổ công tác đã tiến hành nhiều phiên họp để tìm phương án xử lý nhưng đến nay vẫn chưa mang lại kết quả.

Ban đầu tư và xây dựng huyện Nam Đông cho biết, ban đầu, tổ công tác của tỉnh định xử lý sự cố ngập nước để tiến hành chôn lấp rác tại bãi rác Hương Phú. Tuy nhiên, do thấy phương án trên không thể xử lý triệt để tình trạng ngập nước nên đang tham khảo phương án xây dựng lò đốt tại bãi rác này. Theo một cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nam Đông, để xử lý sự cố ngập nước nhằm đưa bãi rác Hương Phú đi vào hoạt động sẽ phải tốn vài tỷ đồng, còn nếu đầu tư hệ thống lò đốt ở bãi rác này cũng tốn tiền tỷ. 

Hậu quả từ sự cẩu thả

Đơn vị tư vấn thiết kế công trình bãi chôn lấp rác Hương Phú là Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Thừa Thiên- Huế. Theo quyết định phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật công trình này vào năm 2010 của ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên- Huế, kinh phí cho hoạt động tư vấn đầu tư xây dựng công trình là hơn 427 triệu đồng.

Một cán bộ Ban đầu tư và xây dựng huyện Nam Đông thừa nhận, nguyên nhân khiến bãi rác Hương Phú bị ngập nước là do sự bất ổn trong khâu tư vấn thiết kế công trình. Theo cán bộ này, sau khi chọn xong địa điểm xây dựng bãi rác, Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Thừa Thiên- Huế có tiến hành khảo sát địa chất, địa hình, nhưng khi xảy ra sự cố ngập nước công ty này không giải quyết được.

Ông Phan Thế Xê - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nam Đông cho biết, sự cố ngập nước ở công trình bãi rác Hương Phú xuất phát từ hai sai sót trong quá trình khảo sát thiết kế và xây dựng. Thứ nhất là việc Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Thừa Thiên- Huế khi khảo sát thiết kế đã không tiến hành thăm dò mạch nước ngầm. Tình trạng này dẫn đến bãi rác được đào ngay vào vị trí có nhiều mạch nước ngầm nên bị biến thành hồ nước sâu. Thứ hai là trong quá trình thi công, đơn vị thi công phát hiện nước ngầm nhưng lại không báo cáo.

Việc bãi rác Hương Phú “chết yểu” không chỉ gây lãng phí tiền tỷ mà đã và đang gây ra nhiều hệ lụy về môi trường. Lẽ ra, khi bãi rác Hương Phú hoàn thành thì bãi rác Thượng Nhật được đóng cửa để bảo đảm vệ sinh môi trường. Nhưng việc bãi rác Hương Phú không phát huy tác dụng đã khiến lượng lớn rác thải ở huyện Nam Đông tiếp tục dồn về bãi rác Thượng Nhật. Những năm qua, nhiều hộ dân sống gần bãi rác Thượng Nhật bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi mùi hôi thối nồng nặc và nạn ruồi muỗi phát sinh dày đặc từ bãi rác này.