Nghẹt thở ở xóm hầm than

Mười năm trở lại đây, ở xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng  tình trạng ô nhiễm khói, bụi từ các lò than trở nên nghiêm trọng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà còn tác động rất lớn đến môi trường cũng như năng suất cây trồng. Đã nhiều lần địa phương họp dân để tìm ra phương pháp giải quyết nhưng đến nay, hàng ngàn người dân cùng nhiều vườn cây ăn trái nơi đây vẫn sống chung với khói, bụi.

Từ trước năm 1975, lúc đó chỉ lác đác vài hộ làm thôi, thấy có ăn nên nhiều lò than mọc lên và phát triển nhất là khoảng 10 năm trở lại đây, với những hợp đồng với số lượng lớn thì số lò than tăng lên gấp 3 – 4 lần, hiện toàn xã có 742 lò hầm than giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương. Ông Huỳnh Văn Luận – Bí thư Đảng ủy xã Xuân Hòa cho biết.

Mặt khác, hiện tại đầu ra của nghề này rất ổn định vì có hợp đồng với các thành phố lớn như TP HCM, Côn Đảo, Phú Quốc, Đài Loan và các thương lái khác đến thu mua tại chỗ, không sợ tồn đọng hàng. Mang lại lợi ích cho người sản xuất, lao động nhàn rỗi địa phương. Việc làm cũng thường xuyên nên nhiều hộ không có đất và vốn sản xuất cũng có thể sống được với nghề làm thuê này.

Tuy nhiên, đằng sau cái lợi đó thì làng nghề hầm than Xuân Hòa là nơi luôn luôn gây ô nhiễm khói bụi, ảnh hưởng tới sản xuất cũng như sức khỏe của hàng ngàn hộ dân nơi đây. Nhiều hộ dân trồng cây ăn trái nơi đây phản ánh, hằng ngày, khói bụi từ các lò hầm than bay ra mù mịt cả vùng, hủy hoại rau màu, cây xanh trong vườn khiến không ít vườn cây ăn trái bị khói, bụi lò than tàn phá, gây thiệt hại hàng chục triệu đồng trên mỗi ha cây trồng. Không chỉ thế, khói, bụi còn ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người dân trong xã, nhất là người già và trẻ em. 

Đã nhiều lần dân phản ánh nhưng địa phương chưa giải quyết được vì đây là làng nghề truyền thống, không bắt họ bỏ được, chỉ cấm xây thêm lò nhưng nhiều hộ vẫn lén lút xây. Vả lại, giá trị kinh tế từ làng nghề đem lại thu nhập rất cao và không có luật nào cấm họ làm nghề này nên địa phương không thể phạt mỗi khi dân lén lút xây lò.

Để duy trì hoạt động sản xuất của người dân thì việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý khí thải bắt buộc phải thực hiện. Nhưng kinh phí đầu tư quá lớn, vốn sản xuất của người dân còn ít, do vậy dự án mới chưa được khả thi. Chúng tôi hi vọng các ngành chức năng sớm tìm ra biện pháp khắc phục, để làng nghề hầm than Xuân Hòa được “dễ thở” hơn”,ông Huỳnh Văn Luận – Bí thư Đảng ủy xã Xuân Hòa nói.